‘We moeten de systemische kennis meer in het onderwijs verspreiden’, zeg ik in mijn gloedvol betoog. ‘We moeten kinderen ontslaan van de vaak veel te zware taak die zij in het (gezins)systeem op zich genomen hebben en helpen om weer gewoon kind te zijn’.
Wat je ook zegt, het zegt altijd vooral iets over jezelf. Over wie je ook praat, het gaat vooral over jou. Dat wordt me maar weer eens duidelijk in het gesprek met mijn zus dat me ontroert. Op de basisschool begeleidt zij kinderen die een achterstand hebben in de taalontwikkeling. Bij de start van zo’n begeleidingstraject laat zij de kinderen al jaren een tekening van hun gezin maken. Die tekening gebruikt ze om te weten hoeveel broertjes en zusjes er zijn en om bijvoorbeeld ritmespelletjes te doen op hun namen.
Ik had haar een tekst gestuurd, geschreven voor de nieuwsbrief van de landelijke vereniging voor intern begeleiders. Daarin vertelde ik wat systemische kennis kan betekenen voor mensen die werken in het onderwijs.
Mijn zus is mijn meest kritische lezer en ik maak dan ook dankbaar gebruik van haar feedback. Ze was geraakt door het stuk. Dat is mooi.
Een week later, spreek ik haar weer. Zij vertelt dat ze de tekeningen nu met heel andere ogen, ‘systemische ogen’ is gaan zien. Ze ziet kinderen die tussen hun ouders in staan, vaders die ontbreken en kinderen die zichzelf groter tekenen dan hun ouders. Een van de kinderen had zichzelf een andere kleur gegeven dan de rest en zichzelf in het middelpunt geplaatst. ‘Die krijgt alle aandacht thuis, dus dat zit wel goed’, had een van de leerkrachten geïnterpreteerd.
Mijn zus zag iets anders aan het jongetje. Hij liep met opgetrokken schoudertjes en leek het zwaar te hebben. We praten erover en ik deel mijn systemische kijk. Wat ligt er op die kleine schoudertjes? Houdt hij vanuit die plek alles in de gaten? Voor wie moet hij zorgen en wat doet die verantwoordelijkheid met hem? Hoe fijn zou het voor dit jongetje zijn om dezelfde ‘kleur’ te hebben als de rest en om gewoon op zijn plek te mogen staan in de kinderrij.
Intuïtief doet mijn zus zulke mooie dingen met de kinderen. De systemische kennis bevestigt haar alleen maar en maakt haar nog enthousiaster voor haar vak.
Heerlijk om met haar over dit soort dingen te praten. En over hoe het was toen wij zelf op school zaten. Als wij ons gezin toen tekenden, stond onze vader er dan bij? Hij overleed toen zij 4 maanden oud was en ik 3 jaar. Namen wij hem mee naar school? Had hij een plek in onze tekeningen?
We moeten de systemische kennis in het onderwijs verspreiden. Voor alle kinderen die soms zo hard moeten werken en geen kind kunnen zijn.....en misschien ook wel voor de kindertjes in onszelf.